Teraz mamy elastyczny urlop rodzicielski, którym rodzice mogą się dowolnie dzielić
Ustawa wdrażająca dyrektywę work-life balance weszła w Polsce w życie 26 kwietnia 2023. Czy obecne przepisy są bardziej przyjazne dla rodziców i lepiej odpowiadają na ich potrzeby? O to zapytaliśmy Marzenę Pilarz-Herzyk, czyli Mamę Prawniczkę.
Dyrektywa work life balance zmieniła bardzo dużo dla rodziców, bo przede wszystkim uelastyczniła urlop rodzicielski dla rodziców – coś, co wcześniej było bardzo sztywne, ograniczone wieloma warunkami. Trzeba było trzeba znać skomplikowane zasady a brak odpowiedniej wiedzy groził nawet utratą urlopu. To się skończyło.
Teraz mamy elastyczny urlop rodzicielski, którym rodzice mogą się dowolnie dzielić. Zasada, o której muszą pamiętać, to że mogą go wspólnie podzielić na 5 części. Czyli łącznie mamy 5 wniosków – 5 kartek. Musimy sobie policzyć i tej liczby nie możemy przekroczyć. A czy my to podzielimy na tygodniowe części czy miesięczne – nie ma znaczenia. To zależy od nas.
Druga zasada to, że jest część nieprzenaszalna na drugiego rodzica. Wynosi 9 tygodni, czyli 9 z 41 tygodni (przy pojedynczej ciąży) jest przypisane do drugiego rodzica. Zatem jeden rodzic nie może wykorzystać więcej niż 32 tygodnie.
Nie jest absolutnie prawdą to, co było wszędzie w internecie i czasami dalej jest powtarzane, że 9 jest tylko 9 tygodni dla taty. Ta narracja wynika stąd, że zanim wprowadzono dyrektywę w Polsce, tylko 1% ojców brał urlop rodzicielski. Więc teraz, kiedy dodano 9 tygodni dla drugiego rodzica, to w przeważającej części będzie to tata. Ale tak naprawdę nie ma absolutnie przeciwwskazań, żeby to tata wykorzystał 32 tygodnie, a mama, żeby wykorzystała 9. To wszystko zależy od rodziców.
Inna ważna i duża zmiana to jest to, że teraz urlop taty został w całości uniezależniony od mamy. Kiedyś, jeżeli mama była osobą bezrobotną, jeśli mama nie korzystała z urlopu, tata automatycznie też nie mógł korzystać z urlopu. To było trochę nie fair wobec tatów. Oni byli osobami ubezpieczonymi i dlaczego nie mogli sprawować opieki nad dzieckiem? Czemu urlopy przypisywać tylko mamie? Teraz w ogóle nas nie interesuje, czy mama jest ubezpieczona, czy nie jest ubezpieczona. Tata ma prawo do urlopu rodzicielskiego.
Przeczytaj więcej na temat kampanii