Dodatkowy urlop – czy to możliwe?
Myśląc o Dyrektywie work-life balance często widzi się dodatkowe urlopy związane z rodzicielstwem, więcej urlopu dla ojców czy generalne dążenie do równowagi w życiu rodzinnym i wychowywaniu dzieci wspólnie, poprzez budowanie relacji i realne, rodzinne spędzanie czasu. Jednak, jeśli przyjrzymy się bliżej, okazuje się że dyrektywa WLB, jest kierowana nie tylko do rodziców. Doskonałym przykładem jest obowiązek wprowadzenia w przepisach prawa krajowego urlopu opiekuńczego.
Czym jest urlop opiekuńczy?
Zgodnie z unijną regulacją, państwa członkowskie mają zapewnić każdemu pracownikowi dodatkowe 5 dni urlopu opiekuńczego. Szczegóły dotyczące warunków, jakie należy spełniać żeby z takiej możliwości skorzystać mają określić już przepisy lokalne.
Polski projekt ustawy zmian do Kodeksu pracy przewiduje urlop opiekuńczy w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia względem członka rodziny lub osoby zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym. Co ciekawe osoba ta, musi wymagać opieki z „poważnych względów medycznych”. Jest to dosyć niefortunne sformułowanie, które tak naprawdę nie daje jednoznacznej odpowiedzi czym są te „poważne względy medyczne” i jaka jest podstawa „zdrowotna”,
którą może się kierować pracodawca udzielając bądź odmawiając udzielenia takiego urlopu. Takiej odpowiedzi nie daje również uzasadnienie do projektu opublikowane na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Pozostaje więc mieć nadzieję, że po opublikowaniu ustawy, Ministerstwo Pracy przedstawi rzeczową interpretację do tego zapisu. Warto też wspomnieć, że została mocno ograniczona definicja „członka rodziny”. Zgodnie z projektem, za takiego uznaje się matkę, ojca, syna, córkę bądź męża. Niestety siostra czy brat, w świetle projektowanych przepisów, nie jest rodziną. A szkoda.
Co z wynagrodzeniem?
Niestety, „zyskując” 5 dni urlopu opiekuńczego tracimy wynagrodzenie. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę lub wówczas, gdy inne przepisy tak wskazują. Projektowany zapis dotyczący urlopu opiekuńczego nie przewiduje chociażby częściowego wynagrodzenia, a co za tym idzie wynagrodzenie nie przysługuje. Ważne jest, że okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Jak uzyskać urlop?
Urlop opiekuńczy jest udzielany na wniosek pracownika, co najmniej jeden dzień przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Wniosek może być papierowy lub elektroniczny oraz musi zawierać dane takie jaki imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki, przyczynę konieczności wsparcia tej osobie oraz,
w zależności czy jest to członek rodziny czy osoba, która mieszka z pracownikiem, stopień pokrewieństwa lub adres zamieszkania.
To też jest ważne…
Pracownikowi, który zdecyduje się skorzystać z urlopu opiekuńczego, przysługuje ochrona stosunku pracy, którą przewiduje nowelizacja. Zgodnie z projektem pracodawca nie może zwolnić pracownika korzystającego z urlopu opiekuńczego, prowadzić przygotowań do zwolnienia oraz powinien,
po zakończeniu takiego urlopu, przywrócić pracownika na dotychczasowe stanowisko.
Z niecierpliwością wypatrujemy uchwalenia zmian w Kodeksie pracy, które znacząco wpłyną na życie zawodowe rodziców i opiekunów. Na ten moment prace nad projektem zostały skierowane do Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów, a co za tym idzie jeszcze daleka droga do prac sejmowych, a tym samym do wejścia w życie zmian. Szanse na nowe przepisy jeszcze w tym roku są nikłe. Pozostaje mieć nadzieję, że doczekamy się rewolucji Kodeksu pracy w pierwszym kwartale nowego roku.
Artykuł powstał na podstawie III projektu ustawy wdrażającej dyrektywę unijną work-life balance z dnia 25.07.2022.
Przeczytaj też: Powrót do biura-czy to konieczność?
