Dyrektywa work-life balance w praktyce
Formy korzystania z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego
Zmiana przepisów ujednoliciła system korzystania z urlopów. Zrezygnowano bowiem z dwóch form urlopu, pozostawiając w przepisach urlop macierzyński i rodzicielski, o który należy złożyć wnioski na części. W praktyce ta opcja urlopu jest korzystniejsza dla rodziców, gdyż daje znacznie większą elastyczność w zakresie podejmowania decyzji o podziale urlopu, czasie, w którym rodzice będą korzystać z uprawnień. Niestety z uwagi na skomplikowane przepisy przejściowe, należy spodziewać się, że pierwsze miesiące obcowania z nowelizacją przepisu dla wielu osób będzie skomplikowanym procesem – mam tu na myśli zarówno pracowników, ale również pracodawców, którzy mają przed sobą wiele zmian proceduralnych.
Dzielenie się uprawnieniami
Urlop macierzyński rozpoczyna się automatycznie w dniu narodzin dziecka i jest obowiązkowy. Co do zasady jest przeznaczony dla mam, ale i w tym przypadku istnieje możliwość wcześniejszego przerwania go i przekazania ojcu ostatnich sześciu tygodni tego uprawnienia.
Inaczej został skonstruowany urlop rodzicielski, który – jak sama nazwa wskazuje – z założenia przysługuje obojgu rodzicom. Pozostawiono tu swobodę wyboru co do tego, w jaki sposób rodzice będą z niego korzystali. Urlop można podzielić na 5 części i co najważniejsze uprawnienie taty jest niezależne od statusu ubezpieczenia mamy dziecka. Jest to bardzo dobra zmiana w kierunku pracowników.
Należy pamiętać, że dotychczasowy wymiar urlopu zwiększono o 9 tygodni oraz dodatkowo o 24 tygodnie dla rodziców dzieci, posiadających zaświadczenie z Ustawy „za życiem”. Pełny wymiar urlopu jest wymiarem łącznym dla obojga rodziców. 9 tygodni jest urlopem nietransferowalnym na drugiego rodzica.
Zmianie uległa również wysokość zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Zasiłek w skali roku będzie wynosił 81,5% podstawy wymiaru zasiłku. Mama, pomimo możliwości korzystania z urlopu wyłącznie w formie na części, ma prawo do złożenia wniosku o równy zasiłek przez cały okres trwania urlopu. Przy braku złożenia wniosku, zasiłek za okres urlopu macierzyńskiego wyniesie 100%, zaś za okres urlopu rodzicielskiego wyniesie 70% podstawy wymiaru zasiłku.
Wydawałoby się, że zmiany mające na celu poszerzenie uprawnień dla ojców nie powinny sprawiać trudności, a jedynie zwiększać wymiar przywilejów skierowanych do mężczyzn oraz tym samym poprawić istotnie sytuację kobiet, wracających do pracy. Niestety na dzień dzisiejszy wciąż utrzymuje się tendencja do tego, iż to kobiety przede wszystkim wykorzystują uprawnienia związane z rodzicielstwem. Wiedza o uprawnieniach tatów wciąż jest zbyt mała. Niepewność rodziców spowodowana chaosem informacyjnym, opóźnionym wprowadzeniem przepisów, wielokrotnymi zmianami na etapie legislacji niestety utrudniły proces łagodnego wejścia do nowej rzeczywistości prawnej.
